Τα Οικολογικά χωριά είναι σχετικά νέο φαινόμενο και αποτελούν μια ειδική μορφή κοινότητας. Τα άτομα που ζουν σε κοινότητες εκ προθέσεως, κατοικούν σε ένα προαστιακό σπίτι ή μια αστική γειτονιά. Επίσης, μπορούν να κατοικούν σε αγροτική γη σε μια ενιαία κατοικία, ή σε ένα σύμπλεγμα κατοικιών. Τι είναι όμως τα οικολογικά χωριά;
Τι είναι τα οικολογικά χωριά και ποια τα χαρακτηριστικά του;
Οικολογικό χωριό είναι «ένας οικισμός με πλήρη ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες δεν έχουν επιβλαβείς συνέπειες στο φυσικό κόσμο. Ο τρόπος υποστηρίζει την υγιή ανθρώπινη ανάπτυξη και μπορεί να συνεχιστεί επιτυχώς στο μέλλον. Τα Οικολογικά χωριά είναι σχετικά νέο φαινόμενο και αποτελούν μια ειδική μορφή κοινότητας από ηθελημένη πρόθεση. Τα άτομα, ζουν σε κοινότητες εκ προθέσεως ενώ μπορεί να κατοικούν σε ένα προαστιακό σπίτι, μια αστική γειτονιά, ή σε αγροτική γη σε μια ενιαία κατοικία ή σε ένα σύμπλεγμα κατοικιών. Οι “εκ προθέσεως” κοινότητες, περιλαμβάνουν διαφόρων τύπων συλλογικότητες , από θρησκευτικές κοινότητες ως συνεταιρισμούς αστικών κατοικιών. Ενώ το οικολογικό χωριό είναι ένας τύπος τους. Ο οικισμός πρέπει να εκπληρώνει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Το πλήθος των κατοίκων να επιτρέπει την υγιή κοινωνική και πολιτική δικτύωση και συνοχή (συνήθως έως 150 άτομα).
- Να υπάρχουν όλες οι βασικές και απαραίτητες δομές για να μπορεί να ζήσει κάποιος άνθρωπος.
- Οι ανθρώπινες δραστηριότητες ενσωματώνονται στον φυσικό κόσμο χωρίς να υπάρχει κάποιος κίνδυνο γι’αυτό.
- Να είναι βιώσιμος, δηλαδή να συντηρείται από μία υγιή ανθρώπινη ανάπτυξη η οποία μπορεί να συνεχίζεται επιτυχώς στο αόριστο μέλλον, χωρίς επιβλαβείς επιδράσεις στο περιβάλλον.
- Να αναπτύσσει πολλές δραστηριότητες και πρωτοβουλίες.
Ο αριθμός που θεωρείται κατάλληλος για ένα υγιές κοινωνικό δίκτυο είναι οι 50-150 κάτοικοι.
Ποιος είναι ο σκοπός των οικολογικών χωριών;
Τα οικολογικά χωριά έχουν ως σκοπό την ένταξη εξειδικευμένων τεχνολογιών στη λειτουργία τους για την ανάπτυξη συλλογικών δράσεων. Υπάρχουν σε αρκετές περιοχές στο Βορρά αλλά και στο Νότο. Το Παγκόσμιο Δίκτυο Οικολογικών Χωριών στηρίζει το συγκεκριμένο όραμα. Οι κοινότητες έχουν ως κεντρικό σκοπό να αποτελέσουν παράδειγμα βιώσιμου οικισμού.
Τα περισσότερα αγαθά που χρειάζονται, να παράγονται εκεί επί μονίμου βάσεως. Μια σημαντική μερίδα ανθρώπων έχει ευαισθητοποιήθηκε και κινητοποιήθηκε με στόχο τη στροφή προς μια βιώσιμη ανάπτυξη. Αυτό αποτελεί στροφή στην οικολογία και τις συνιστώσες της, μέσω της αλλαγής της συμπεριφοράς του ανθρώπου και την προσέγγιση νέων τάσεων διαβίωσης που λαμβάνουν σημαντικά υπόψη το περιβάλλον. Η οικολογική προσέγγιση αγγίζει όλες τις πτυχές της ζωής (τρόπο παραγωγής προϊόντων, διατροφή, μεθόδους κατασκευής, κοινωνική οργάνωση κ.α). Σήμερα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) δίνει τις βασικές κατευθύνσεις της περιβαλλοντικής πολιτικής.
Οικολογικά χωριά στην Ελλάδα:
Στην Εύβοια, τη Λάρισα και το Πήλιο έγιναν οι πρώτες επιτυχημένες προσπάθειες για δημιουργία οικολογικών και βιώσιμων οικισμών. Και στις τρεις αυτές περιπτώσεις τα άτομα που υποστήριξαν τις προσπάθειες, κατασκεύασαν κτίσματα από οικολογικά υλικά που προέρχονταν από το ελληνικό περιβάλλον (πέτρες, ξύλα, πηλός, άχυρο και άμμο).
Οι κάτοικοι σε αυτά τα χωριά, αναπτύσσουν σε μεγάλο βαθμό τις παραγωγικές δραστηριότητες. Στόχος αποτελεί η οικονομική ευημερία και αυτάρκεια. Οι γεωργικές δραστηριότητες γενικά, αποτελούν μεγάλο και σημαντικό κεφάλαιο στις οικοκοινότητες παγκοσμίως όπως και της χώρας μας. Ως επί το πλείστον, έχουμε χωριά που δίνουν προτεραιότητα στην γεωργική παραγωγή με σημαντικότερα τα: Free and Real, Φάρμα Earthlings, Οικοχωριό “Τhe Garden”, Ενάργεια, Οικοκοινότητα «Ελπιδοχώρι».
Τοποθεσίες των οικολογικών χωριών:
Οι οικοκοινότητες της Ελλάδας χωροθετήθηκαν σε απομακρυσμένα μέρη μακριά από τις πολύβουες πόλεις. Αρκετές οικοκοινότητες χτίζονται και σε ορεινές περιοχές. Κάποιες από αυτές είναι η Ανάβρα Μαγνησίας, η Free and Real και η Οικοκοινότητα Κάλαμου. Επίσης, η Φάρμα “Earthlings”, το Spithari Project και το Εκπαιδευτικό Κέντρο «Καλίκαλος».
Όσοι δημιούργησαν αυτά τα χωριά, θέλουν να βρίσκονται κοντά στη φύση και όσο το δυνατόν πιο μακριά από αστικές συγκεντρώσεις. Οι πεδινές κοινότητες, όπως είναι η Σκάλα Θεσσαλονίκης, το Οικοχωριό “Τhe Garden”, η Ecotopia, το Μελτέμι, η Ενάργεια και η Οικοκοινότητα «Ελπιδοχώρι» διαθέτουν μεγάλες πεδινές εκτάσεις για τις καλλιέργειες τους. Αυτές, τους είναι απαραίτητες για την παραγωγή και συνεπώς για τη βιωσιμότητά τους.
Συμπεράσματα σχετικά με τα οικολογικά χωριά:
- Οι εμπνευστές των οικοκοινοτήτων αυτών είδαν την οικονομική και κοινωνική κρίση ως μία ευκαιρία για να έρθουν πιο κοντά στη φύση. Αποφάσισαν να ασχοληθούν με τέτοια μεγάλα και φιλόδοξα project.
- Είναι μια επιλογή ατόμων που κουράστηκαν από τη ζωή στην πόλη και αναζητούν έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής.
- Η προσαρμογή στις νέες συνθήκες ήταν λίγο δύσκολη στην αρχή. Κυρίως λόγω των καιρικών συνθηκών και των ελλείψεων στις υποδομές.Γι’ αυτό, οι σταθερές και ποιοτικές κατασκευές είναι σημαντικό να υπάρχουν.
- Σημαντική μέριμνα των χωριών είναι να πετύχουν αυτάρκεια σίτισης. Μεγάλη σημασία για τις οικοκοινότητες έχει η αγροτική παραγωγή. Είναι υποχρεωτική η ασχολία αυτή για την επιβίωση των κατοίκων. Σε πολλές οικοκοινότητες, οι κάτοικοι τρέφονται αποκλειστικά με φυτικά προϊόντα. Επιπλέον, τα χωριά εξάγουν κάποια προϊόντα τους τόσο στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό. Βέβαια, χρειάζεται να καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια από τους ίδιους, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις, δεν υπάρχει ευρωπαϊκή και κυρίως κρατική υποστήριξη για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων αυτών.
- Για την παραγωγή ενέργειας, στόχος είναι η αποκλειστική χρήση πράσινων τεχνολογιών με την χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Είναι πολύ σημαντικό οι κοινότητες να δίνουν έμφαση στις τεχνολογίες αυτές που μπορούν να τις κάνουν ανεξάρτητες και αυτάρκεις σε αυτόν τον τομέα.
- Σημαντική είναι η μέριμνα για την ύπαρξη υποδομών και ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την ψυχαγωγία. Με τον τρόπο αυτό θα μένουν στο χωριό και δεν θα μεταναστεύουν σε αστικά κέντρα.
- Μέλη της κοινότητας διοργανώνουν δραστηριότητες, όπως σεμινάρια αυτάρκειας και οικολογίας και ημερίδες, μέσω των οποίων μπορεί να έρθει ο κόσμος σε επαφή μια νέα αντίληψη ζωής, την οικολογία και συνεπώς με τη φύση.
- Οι όλο και περισσότερες επισκέψεις που δέχονται, δείχνουν ότι ο οικολογικός τρόπος ζωής ενδιαφέρει τόσο τους συμπατριώτες μας, όσο και ανθρώπους από το εξωτερικό που θέλουν να δουν από κοντά μια πρωτοποριακή κοινότητα και να δοκιμάσουν αυτόν τον τρόπο ζωής.
- Ο εθελοντισμός αποκτά μεγάλο βάρος αφού προσκαλούν όποιον το θέλει να βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων τους.
Εσείς θα πηγαίνατε να ζήσετε σε κάποιο οικολογικό χωριό; Αν ναι, θα θέλατε να δοκιμάσετε για λίγες μέρες ή για πολύ περισσότερο καιρό;
Προφίλ
- Είμαι η Βαλεντίνα. Γέννημα-θρέμμα Καβαλιώτισσα με τρελή αγάπη για τον τόπο αυτόν αλλά και εξίσου μεγάλη αγάπη για την Θεσσαλονίκη, όντας φοιτήτρια εκεί. Λίγο κυκλοθυμική και μέσα στις αντιθέσεις. Ειρωνική από κούνια, φανατικά ρεαλίστρια και οργανωτική. Μπορεί να φαίνομαι ξινή και απόμακρη κάποιες φορές αλλά μπορείς να πλησιάσεις άφοβα. Με εκνευρίζουν τα κακογραμμένα κείμενα και οι άνθρωποι που θέλουν να επιβάλλονται. Έμπνευση μου τα πάντα και οι πάντες, κάθε ώρα και στιγμή.
