Η δημόσια παιδεία και η συνταγματική προστασία της (αρ. 16 Συντ.) αποτελούν μια εγγύηση των “καρπών” που δίνει η εκπαίδευση στον άνθρωπο. Να πούμε απλά ότι δεν είναι τυχαία η ρήση του Κοσμά Αιτωλού όπου πάτε χτίστε σχολεία ούτε και η πολλαπλότητα συστημάτων εκπαίδευσης που συναντά κανείς και στην επιστήμη και στην πράξη δηλαδή στα εκπαιδευτικά συστήματα των κρατών. Η εκπαίδευση ως διαδικασία δεν μας μαθαίνει απλώς μαθηματικά, ιστορία και γλώσσα αλλά μας απελευθερώνει. Είναι η ίδια μια πράξη ελευθερίας.
Αναλυτικότερα, με την εκπαίδευση συνυπάρχουμε ομαλά σε μια κοινωνία, εξασκούμε την κοινωνικοποίηση όταν βρισκόμαστε στην αίθουσα διδασκαλίας. Μετέχουμε επίσης από κοινού σε μια διαδικασία πνευματική κατά τρόπο που και στην κανονική ζωή το κάνουμε. Όμως αυτή η αίσθηση του μετέχω σε μια πνευματική διαδικασία είναι δημιουργική, αφού συμμετέχουμε απαντάμε ρωτάμε και έτσι προοδεύει και η γνώση και η επιστήμη. Αυτός ο διάλογος είναι ο διάλογος που καταρρίπτει παγιωμένες και παρωχημένες απόψεις ή αντιλήψεις. Είναι ο διάλογος που τείνει στην ανακάλυψη άρα στην ουσιαστική απελευθέρωση από τα κοινώς γνωστά και από τα συνηθισμένα. Προοδεύουμε συλλογικά και απελευθερωνόμαστε από τα παλιά. Γι αυτό και η εκπαίδευση είναι πράξη ελευθερίας.
Όλα αυτά έχουν μεγάλη σημασία για την ελληνική πρώτα πρώτα εκπαίδευση. Δυστυχώς οι διεθνείς δείκτες δείχνουν ότι το επίπεδο επιδόσεων των μαθητών λυκείου γυμνασίου είναι αρκετά χαμηλό (βλ. Διαγωνισμό PISA). Ελλείψει υποδομών, χαμηλής αξιολόγησης του προσωπικού και εξωστρέφειας η κατάσταση παραμένει ίδια. Αν αντιληφθούμε την εκπαίδευση ως καταφύγιο ελευθερίας και συγκρίνουμε το προνόμιο της δημόσιας εκπαίδευσης – γιατί προνόμιο είναι – με την απουσία σχολείων και πανεπιστημίων σε άλλες χώρες θα εκτιμήσουμε περισσότερο την διαδικασία. Βλέπουμε τις εξελίξεις στην Ευρώπη και τον κόσμο και αν θελουμε να είμαστε άνθρωποι με παγκόσμια αναφορά και κατεύθυνση οφείλουμε να αλλάξουμε την φιλοσοφίας της εκπαίδευσης και ατομικά την δική μας για την εκπαίδευση.
Προφίλ
